حسابرسی چیست؟
در هر سازمان و کسب و کار لازم است که صورت‌های مالی تهیه شده توسط حسابداران، با استانداردهای حسابداری مطابقت داده شود؛ یعنی بررسی شود که آیا اسناد، اطلاعات و گزارش‌های مالی ارائه شده نشان‌دهنده یک تصویر واقعی از وضعیت و روند مالی سازمان یا کسب و کار است یا خیر. به این کار در اصطلاح حسابرسی گفته می‌شود؛ البته حسابرسی و انواع آن بسیار گسترده هستند که در این مطلب قصد داریم به معرفی آن بپردازیم.
تعریف حسابرسی و اصول آن
در تعریف حسابرسی باید گفت که فرایند بررسی و ارزیابی گزارشات مالی یک سازمان توسط یک فرد یا مجموعه مستقل و خارج از سازمان است. در فرایند حسابرسی همه اسناد و صورت‌های مالی باید مجدد ارزیابی شوند. دو ویژگی مهم در فرایند حسابرسی این است که گزارش حسابرس باید دقیق و بی‌طرفانه باشد و این کار با هدف پیدا کردن تقلب و اشتباه در اسناد مالی انجام بگیرد. در واقع اصلی‌ترین هدف انجام حسابرسی این است که اشتباهات موجود در اسناد مالی که می‌تواند منجر به جریمه مالیاتی شود، را پیدا کرد.
انواع روش‌های حسابرسی
حسابرس باید بداند که بر اساس استانداردهای موجود، از کدام یک از روش‌های حسابرسی برای بررسی اسناد مالی یک سازمان استفاده کند. بر این اساس انواع روش‌های حسابرسی به شرح زیر است:
· حسابرسی صورت‌های مالی
در این روش اسناد مالی به منظور تأیید تطابق یا عدم تطابق با اصول حسابداری مورد بررسی قرار می‌گیرند. در واقع این روش را می‌توان اساسی‌ترین و پایه‌ترین نوع حسابداری دانست که هر حسابرس در یک سازمان یا کسب و کار باید انجام دهد.
· حسابرسی رعایت
در این روش حسابرس وظیفه دارد که با توجه به در حال تغییر بودن سیاست‌ها، قوانین و احکام دولتی اسناد مالی را از نظر تطبیق با کنترل‌های داخلی مورد بررسی قرار دهد.
· حسابرسی عملیاتی
هدف اصلی در این روش حسابرسی، تعیین سودآوری و صرفه اقتصادی یک سازمان یا کسب و کار و بیان راهکارهایی در جهت بهبود سودآوری توسط حسابرس است.
· حسابرسی قانونی
در سازمان‌ها یا کسب و کارهایی که شرکا و اعضای هیئت مدیره به مشکل قانونی برخورد کرده باشند از این روش حسابرسی به منظور حل اختلاف و پیشنهاد راهکارهای قانونی استفاده می‌شود.
· حسابرسی داخلی
هدف از انجام این روش، راستی‌آزمایی و بررسی صحت گزارشات کارکنان واحد مالی است که به صورت هفتگی، ماهانه و سالیانه به مدیران ارائه شده است.
تفاوت حسابرسی و حسابداری
مهم‌ترین و اصلی‌ترین تفاوت بین حسابرسی و حسابداری در شرح وظایف تعریف شده برای هر کدام است. حسابداران به طور معمول در استخدام یک سازمان هستند در صورتی که حسابرس لزومی به استخدام شدن ندارد و می‌تواند به شکل مستقل کار کند. حسابداران باید به صورت روزانه اسناد و صورت‌های مالی مختلف را در دفاتر ثبت کرده و گزارشات مختلف را تهیه کنند؛ در حالی که کار حسابرس وابسته و محدود به زمان خاصی نیست.
یکی دیگر از تفاوت‌های حسابرسی و حسابداری مربوط به استانداردها است. استانداردهای حسابرسی بر خلاف حسابداری تابع قوانین داخلی کشور هستند و به همین دلیل ممکن است که قوانین انواع حسابرسی در ایران با سایر کشورها متفاوت باشد.